توضیحات
رله (Relay) یکی از قطعات مهم الکترونیکی و الکتریکی است که وظیفه اصلی آن قطع و وصل کردن جریان یا تغییر مسیر سیگنال در مدار میباشد. رلهها مانند یک کلید الکترومکانیکی یا الکترونیکی عمل میکنند، با این تفاوت که فرمان آنها توسط ولتاژ یا جریان الکتریکی داده میشود.
بهکمک رله میتوان مدارهایی با ولتاژ و جریان بالا را تنها با یک سیگنال ضعیف کنترل کرد. به همین دلیل رلهها نقش کلیدی در سیستمهای اتوماسیون، کنترل صنعتی و تجهیزات حفاظتی دارند.
کاربرد رلهها
- جداسازی بخش فرمان از بخش قدرت مدار
- کنترل تجهیزات پرمصرف با سیگنالهای کمقدرت
- حفاظت موتورهای الکتریکی در برابر اضافهبار یا خطا
- استفاده در تایمرها و سیستمهای تاخیر زمانی
- کاربرد در مدارات حفاظتی شبکههای برق و سیستمهای مخابراتی
- سوئیچینگ سریع در تجهیزات صنعتی و الکترونیکی
انواع رله
1. رله الکترومکانیکی (Electromechanical Relay)
- پرکاربردترین نوع رله
- عملکرد بر اساس میدان مغناطیسی و حرکت مکانیکی کنتاکتها
- نمونهها: رله قدرت، رله فرمان، رله تاخیر زمانی
2. رله حالت جامد (Solid State Relay – SSR)
- بدون قطعات مکانیکی متحرک
- عمر طولانی و سرعت بسیار بالا
- مناسب برای کاربردهای صنعتی و حساس
3. رله حرارتی (Thermal Relay)
- برای حفاظت موتور در برابر اضافهبار
- عملکرد بر اساس تغییر دمای بیمتال
4. رله مغناطیسی (Magnetic Relay)
- عمل بر اساس نیروی مغناطیسی
- کاربرد در مدارات حفاظتی و قدرت
5. رله حفاظتی (Protective Relay)
- برای حفاظت تجهیزات در سیستمهای قدرت
- انواع: رله جریان، ولتاژ، فرکانس، دیفرانسیل، ارت فالت
6. رله الکترونیکی (Electronic Relay)
- ساخته شده از نیمههادیها و مدارات الکترونیکی
- دقت و سرعت بالا
7. رله زمانی (Time Relay)
- قابلیت ایجاد تاخیر در قطع یا وصل مدار
- انواع: تأخیر در وصل (On-Delay)، تأخیر در قطع (Off-Delay)
نکات مهم در انتخاب رله
- ولتاژ تحریک (Coil Voltage)
- تعداد و نوع کنتاکتها (NO/NC)
- ظرفیت جریان و ولتاژ قابل تحمل
- سرعت سوئیچینگ
- طول عمر مکانیکی و الکتریکی
- مقاومت در برابر شرایط محیطی (دما، رطوبت، نویز)
کاربرد رله در صنایع
- سیستمهای اتوماسیون صنعتی
- تجهیزات برقی خانگی (ماشین لباسشویی، یخچال)
- صنایع مخابراتی
- سیستمهای حفاظتی و کنترل شبکه برق
- خودروهای الکتریکی و هیبریدی
- کنترل موتور و درایوها
